اهمیت تغذیه در نگهداری سالمند در منزل

تغذیه در پرستاری سالمندان از جمله اساسی ترین بخش ها بوده و نیازمند رعایت اصول از پیش تعیین شده ای می باشد. سالمندی و در کنار آن بروز بیماری های رایجی چون فشار خون، پوکی استخوان، اضافه وزن و .. را می توان به راحتی و با رعایت یک رژیم غذایی سالم کنترل کرد. در این مطلب می خواهیم به اهمیت توجه به تغذیه در نگهداری سالمند پرداخته و نکاتی که لازم است در این رابطه رعایت شود را، به طور کامل بیان کنیم.

اهمیت تغذیه در پرستاری سالمند

همچون دیگر دوره های زندگی، دوره سالمندي هم مي تواند براي هر فردی تجربه ای لذت بخش باشد؛ با این حال همراه شدن این دوره با مشکلات و بیماری های متعدد است که سبب می شود فرد نتواند به بهره مندی صحیح و درست از این دوره بپردازد. در همین رابطه، مقوله تغذیه از جمله فاکتور های قابل توجه در پيشگيري از ناراحتي هاي دوران سالمندي است، زیرا کهولت سن و به دنبال آن پدیدار شدن علائم پیری در کنار مشکل شایعی همچون سوء تغذیه می تواند منجر به بروز انواع بیماری ها در سالمند گردد.

ارتباط تغذیه سالمندان و بیماری ها

همانطور که می دانید دوران سالمندی با مشکلات رایجی همچون اضافه وزن، پوكي استخوان، فشار خون بالا، چربي خون بالا و قند خون همراه است. توجه به برنامه غذایی و تغذیه سالمند، یکی از موثر ترین راهکار ها برای کنترل این بیماری ها محسوب می شود.

ساده از کنار این قضیه نگذرید ! چرا که درصورت عدم کنترل صحیح این مشکلات، احتمال مرگ در اثر ابتلا به بيماري هايي مانند سكته قلبي و مغزي و سرطان ها به شدت افزايش مي يابد؛ در نتیجه، رعایت اصول تغذیه در پرستاری سالمند یا نگهداري سالمند جزو مهمترین وظایف در مراقبت از سالمند به شمار می آید.

مشکلاتی که در پی عدم توجه به تغذیه در پرستاری سالمند، ممکن است پیش بیاید:
توجه به تغذیه در پرستاري سالمند از اهمیت بالایی برخوردار است. سوء تغذیه در سالمندان می تواند سبب بروز آسیب های متفاوتی گردد. باید بدانید که سوء تغذیه یکی از شایع ترین دلایل تضعیف سیستم ایمنی بدن محسوب می شود که این مورد نیز به نوبه خود زمینه ابتلا به بیماری های متعددی را فراهم می کند. بیشتر پزشکان در مواجهه با افراد سالمند با علائم شایع سوء تغذیه مانند از دست دادن اشتها، کم خونی، نقصان حافظه، بیمار شدن به طور مکرر، ناخوشی عمومی یا از دست دادن علاقه و تندرستی روبه‌رو می‌شوند.

دیگر عوارض سوء تغذیه شامل موارد زیر می باشد:

• با تحلیل عضلات و کاهش تراکم استخوان ، آسیب های فیزیکی بیشتری در کمین سالمندان خواهد بود و یک زمین خوردن ساده می تواند باعث شکستگی استخوان ها شود.
• از دست دادن وزن بدون اینکه قصد کاهش وزن داشته باشند.
• دیر خوب شدن زخم ها و عفونت ها که در کنار دیگر عوامل احتمال بستری شدن در بیمارستان افزایش می دهد.
• سوء تغذیه می‌تواند نتیجه‌ برخی از ریسک‌ فاکتورهای اقتصادی اجتماعی باشد؛ مثلاً: ترس از ایمنی فردی (مثل ترس از تنهایی رفتن برای خرید مواد غذایی ) نداشتن بیمه درمان و سلامت (که باعث می‌شود فرد به پزشک مراجعه نکند و سوء تغذیه تشخیص داده نشود.)

عوامل موثر بر ابتلا به سوء تغذیه در سالمندان

کم غذایی و یا کمبود مواد غذایی، تنها دلیل سوء تغذیه در سالمندان نیست. شرایط جسمی، اجتماعی و روانی نیز تاثیر عمده ای در ابتلای سالمندان به سوء تغذیه دارند که در ادامه به آنها می پردازیم.

• تغییرات طبیعی مرتبط با افزایش سن

بروز تغییراتی در ذائقه، حس بویایی و اشتها با افزایش سن، کاملا طبیعی است. ضعیف شدن حس بویایی و ناتوانی در تشخیص مزه غذا‌ها هم در بی اشتهایی و سوء تغذیه در سالمندان تاثیر داشته و همین عاملی است که سبب می شود تا سالمندان از غذا خوردن کمتر لذت ببرند و حفظ رژیم غذایی طولانی مدت برایشان امکان پذیر نباشد.

• بیماری​

ابتلا به بیماری هایی که با علائمی مانند التهاب همراه هستند، می تواند سبب کاهش اشتها و تغییر روند هضم مواد مغذی گردد. ضمن اینکه پیری خود با علائمی چون کاهش مایع گوارشی در معده، کبد، پانکراس و روده کوچک و اهسته تر شدن حرکت غذا در سیستم گوارشی، همراه است. همین امر توجه زیاد به تغذیه در پرستاری سالمند در منزل را گوشزد می کند.

• اختلال در غذا خوردن

یکی دیگر از مشکلات رایج در دوران سالمند، ناتوانی در جویدن و بلع غذا ، داشتن دندان های ضعیف و کم توانی در کنترل قاشق و چنگال است که در سوء تغذیه بسیار موثر است.

• زوال عقل

بیماری آلزایمر سبب بروز اختلالات متعددی در رفتار یا حافظه می گردد که می تواند سبب فراموشی در غذا خوردن یا تهیه مواد غذایی مورد نیاز شود. ناتوانی در پیروی از یک رژیم غذایی منظم از دیگر عوارض بیماری آلزایمر است.

• دارو

برخی اوقات داروهایی که لازم است تا سالمند مصرف کند، می تواند سبب کاهش اشتها و یا اختلال در جذب مواد مغذی از غذا ها گردد.

• رژیم غذایی محدود

همانطور که در بخش های قبل اشاره کردیم، ابتلا به طیف گسترده ای از بیماری ها در دوران سالمندی ایجاب می کند که محدودیت های غذایی همچون کاهش مصرف نمک، چربی و شکر در رژیم غذایی اعمال شود. همین مورد، خود یکی دیگر از عوامل بروز سوء تغذیه در سالمندان محسوب می شود.

• روابط اجتماعی کم و افسردگی

سالمندانی که به تنهایی زندگی می کنند، تمایل چندانی به درست کردن غذا نداشته و از غذا خوردن هم لذت کمتری می برند. احساسات منفی چون تنهایی، غم و اندوه در کنار کم تحرکی و شرایط جسمانی بد، باعث کاهش اشتها و سوء تغذیه در سالمندان می گردد.

سوء تغذیه در سالمندان و اصلاح الگوی تغذیه

توجه فراوان به تغذیه در پرستاری سالمند سبب می شود تا با برنامه ریزی برای وعده های غذایی سالمندان به آنها کمک کرد تا یک رژیم غذایی سالم داشته باشند. در ادامه به بخش های مهم یک الگوی غذایی سالم و مغذی می پردازیم.

غذا های مغذی: وعده های غذایی که سرشار از مواد مغذی هستند، را وارد برنامه غذایی سالمندان نمایید. در نظر داشته باشید که این وعده ها ترکیبی از میوه های تازه،سبزیجات،غلات،ماهی و گوشت بدون چربی باشد.

سبزی و ادویه: استفاده از ادویه و سبزیجات کمک شایانی در افزایش میل و علاقه سالمندان به غذا خوردن می شود. در این مورد، طعم مورد علاقه سالمند را باید بشناسید.

میان وعده های سالم: شما می توانید با استفاده از میوه،سبزیجات و لبنیات کم چرب میان وعده های سالم و اشتها برانگیزی را برای سالمندان فراهم کنید. کافی است کمی خلاقیت به خرج بدهید.

مکمل های غذایی: ترکیب نوشیدنی ها با مکمل های غذایی به سالمندان کمک می کند تا بخش عمده ای از کالری مورد نیازشان را تامین کنند.

با پزشک در رابطه با تغذیه در نگهداری سالمند مشورت کنید.
در رابطه با تغذیه سالمند ممکن است سوالات متعددی برای مراقبین و پرستاران سالمند به وجود بیاید. لذا مراجعه به پزشک و مطرح کردن مشکلاتی چون تغییرات وزن، کم شدن اشتها و دیگر سوالات درباره ی تغذیه و سلامت سالمند، بسیار کمک کننده خواهد بود. این کار سبب می شود تا معاینات مختلفی انجام شود که برخی از آنها عبارتند از:

• کنترل منظم وزن و پیگیری نشانه های سوء تغذیه در سالمند
• ارزیابی شرایط جسمانی که ممکن است با تجویزاتی همراه باشد که بر کاهش وزن یا سلامت تغذیه سالمند تاثیر بگذارد.
• درمان مشکلات بنیادی که سبب سوء تغذیه در سالمند شده است.
• تجویز یک رژیم غذایی محدود به دلیل ابتلا به دیابت یا بیماری های دیگر
• تجویز مقدار مناسبی از کالری مورد نیاز در روز
• تجویز مکمل های غذایی برای ویتامین و مواد معدنی
• تغییر دارو های تجویز شده

همانطور که می بینید، برنامه ریزی برای وعده های غذایی سالمندان و توجه کافی به تغذیه در پرستاری سالمند دارای اهمیتی انکار نشدنی در سلامت ذهنی و جسمی سالمند است؛ بنابراین نباید از آن غافل گردید. شرکت سماپارسا در زمینه نگهداری سالمند با شرایط جسمانی مختلف پرستار متخصص در اختیار دارد. در هر نطقه از تهران نیاز به پرستار داشتید می توانید با شرکت سماگستر پارسا تماس بگیرید و نیروی مورد نیاز خود را درخواست دهید. برای برقراری تماس با کارشناسان شرکت سماگسترپارسا می توانید با شماره های ۰۹۱۲۳۳۷۵۷۱۸ و ۲۲۰۹۴۳۶۰-۰۲۱ تماس بگیرید.