علائم پارکینسون در سالمندان و درمان آن

پارکینسون در سالمندان که به آن فلج لرزان هم گفته می شود، پس از آلزایمر دومین بیماری مخرب مغز و اعصاب به شماری می آید. این بیماری شکل مزمن و پیشرونده دارد یعنی اینکه اگر فردی که به بیماری پارکینسون مبتلا است تحت درمان قرار نگیرید به تدریج این بیماری عود خواهد خود و فرد تغییرات زیادی در عملکرد بدن خود خواهد دید، در کنار آن شاهد مشکلاتی مانند یبوست، اضطراب، افسردگی و خستگی نیز خواهد بود. افراد که بالای ۵۰ سال سن دارند بیشتر از دیگر گروه های سنی به این بیماری مبتلا می شوند، این افراد به یک پرستار سالمند برای کنترل بیماری و انجام کارهای روزمره شان نیاز دارند. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا در کنار آشنایی بیشتر با این بیماری، بفهمید که پرستاری از سالمند مبتلا به بیماری پارکینسون به چه صورت است.

بیماری پارکینسون در سالمندان چیست؟

بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease)، یک نوع بیماری پیشرونده عصبی است که باعث ایجاد اختلال در ترشح دوپامین خون (انتقال دهنده پیام عصبی) می شود. با کاهش ترشح دوپامین خون، کنترل ماهیچه بدن کاهش یافته و لرزش های غیر قابل کنترل در دست ها و پاها به وجود می آید. در حدود ۹۰ درصد بیماران مبتلا به این بیماری بالا ۵۰ سال سن دارند این یعنی اینکه جوان نیز به این بیماری مبتلا می شوند. علائم اولیه این بیماری، احساس لرزش در یک از سمت بدن مانند دست و پا می باشد. تنها می توان جلوی پیشروی این بیماری را گرفت به این دلیل که تاکنون هیچ راه درمان برای آن کشف نشده است پس خیلی مهم است در صورت مشاهده علائم مشکوک مانند سفت یا شل شدن حرکت بدن، آن را جدی بگیریم به این دلیل که به مرور این بیماری پیشرفت می کند و راه درمانی ندارد.

علائم بیماری پارکینسون

برخی از افراد فکر می کنند علائم بیماری پارکینسون در سالمندان تنها به وجود آمدن لرزش در دست ها و پاها و کنترل نداشتن بر عضلات بدن برای حرکت می باشد اما این گونه نیست، این بیماری تاثیر مخربی را بر بخش های مختلف بدن می گذارد، در صورتی که بیمار مبتلا به بیماری پارکینسون برای جلوگیری از پیشرفت بیماری به نزد پزشک نرود با مشکلات زیر به تدریج روبرو خواهد شد:

• ضعیف شدن و یا از دست دادن حس بویایی
• اختلال رفتار خواب و حرکت سریع چشم
• مشکل داشتن در هضم و دفع غذا
• احساس استرس و افسردگی
• کند و سخت شدن حرکت بدن
• سفت و بسته شدن عضلات بدن
• اختلال در حفظ تعادل
• بی اراده شدن حرکت های بدن
• اشکال در گفتار و ادای کلمات
• تغییر دست خط
• آبریزش بینی و دهان
• اختلال در جویدن غذا
• زیر و یا بم شدن صدا
• به خاطر نیاوردن و یا به خاطر سپردن اتفاقات

علل ایجاد بیماری پارکینسون در سالمندان

علائم بیماری پارکینسون بر اثر از بین رفتن سلول های سیستم عصبی (نورون ها) در بخش توده‌ی سیاه مغز به وجود می آید. بیماری پارکینسون در سالمندان با تاثیر گذاری بر روی سلول‌های دوپامینرژیک باعث کاهش و یا توقف ترشح دوپامین خون می شود، دوپامین خون مسئولیت رساندن پیام های عصبی به بخش توده سیاه مغز و کنترل حرکت بدن را دارد که در نبود و یا کاهش آن، نشانه ها و علائم بیماری پارکینسون نمایان می شود. پرستاری از بیمار مبتلا به پارکینسون بسیار مهم و با اهمیت است. دلایل و اتفاقات دیگری نیز وجود دارد که باعث کاهش سطح ترشح دوپامین خون شده و علائم بیماری پارکینسون را به وجود می آورد، این دلایل به شرح زیر می باشد:

• بیماری های ویلسون، ھﺎﻧﺗﯾﻧﮕﺗون، لویی‌بادی و کروتزفلد یاکوب
• عوارض و یا تاثیر منفی داروهای تجویزی
• مصرف داروهای غیر مجاز و مواد مخدر
• التهاب و عفونت مغز
• برخورد ضربه به سر به شکل مکرر
• سکته مغزی
• خوردن و یا استشمام سموم
• کم کاری یا پرکاری غده تیروئید و پاراتیروئید
• سایر بیماری های عصبی مانند آلزایمر

روش های درمان بیماری پارکینسون

با همه پیشرفت هایی که در علم پزشکی به وجود آمده است متاسفانه هنوز دارویی برای درمان قطعی بیماری پارکینسون در سالمندان کشف نشده است اما روش ها و راه هایی وجود دارد که باعث می شود علائم این بیماری کاهش یافته و خفیف تر بشود، روش ها و راه هایی که باعث می شود با خفیف تر کردن بیماری پارکینسون کیفیت زندگی فرد بهتر شود به شکل زیر می باشد:

مصرف داروهای صنعتی: داروهایی چون لوودوپا، آگونیست‌های دوپامین، آپومورفین و داروهای مشابه با افزایش سطح دوپامین خون باعث میشود تا فرد تحرک راحت تری داشته باشد.
داروهای گیاهی و سنتی: زیتون، گیاه راعی، گیاه اسکوتلاریا و… با محافظت از نورون های سیستم عصبی، علائم و نشانه های بیماری پارکینسون در سالمندان را کاهش می دهد.
فیزیوتراپی: بیمار با مراجعه به فیزیوتراپ و انجام تمرین های خاص به تناسب اندام می رسد و کمتر احساس درد میکند. شخص با مراجعه به فیزیوتراپ یاد خواهد گرفت تا در شرایط خاص تعادل خود را حفظ کند و توان و انعطاف ماهیچه خود را بالا ببرد.
کاردرمانی: کاردرمانی مجموعه اقداماتی است که باعث می شود تا شخص مبتلا به بیماری پارکینسون فعال بماند و خود را با وضعیتی که دارد وفق بدهد. کار درمانی همچنین به فرد کمک میکند تا محیط زندگی اش را تغییر بدهد و بهتر بتواند از زندگی لذت ببرد.

بیشتر بخوانید: اصول نگهداری سالمند مبتلا به ام اس در منزل

پیشگیری از بیماری پارکینسون در سالمندان

دلیل اصلی پدیدار شدن علائم بیماری پارکینسون در سالمندان عوامل پیچیده‌ی ژنتیکی، قرار گیری فرد در محیط سمی، فشار های روحی و روانی و بیماری های مختلفی می باشد، بنابراین به طور قطع نمی توان راهی را بیان کرد که جلوی مبتلا شدن شخص به بیماری پارکینسون را بگیرد.

نحوه نگهداری پرستاری از سالمندان پارکینسونی

برخی از خانواده ها بنا به شرایط کاری و زندگی شان نمی تواند از فردی که به بیماری پارکینسون مبتلا است نگهداری بکنند پس نگهداری و پرستاری از سالمند مبتلا به پارکینسون را به یک پرستار می سپارند، پرستار برای مراقبت از بیمار با توجه به شرایط و محدودیت هایی که دارد باید برخی نکات و موارد را در نظر داشته و انجام دهد، مهمترین این موارد به شرح زیر می باشد:

• محیط خانه را به گونه ای بچینید که بیمار بهتر بتواند حرکت کند و کارهای روزمره اش را انجام دهد
• بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون دارای دو وضعیت خاموش و روشن هستند زمانی که فرد داروهای خود را مصرف میکند از وضعیت خاموش در آمده و می تواند حرکت کند
• بیماری پارکینسون در سالمندان باعث می شود تا فرد در استفاده از دستان و پاهای خود با مشکل روبرو شوند پس لازم است تا در زمان استحمام و یا مسواک زدن به آن کمک کنیم، محیط حمام می تواند محیط خطرناکی باشد، پرستار باید در حمام، مراقبت بیشتری از سالمند داشته باشد تا مانع خفگی و یا زمین خوردن سالمند بشود
• پرستار به دلیل اینکه بیمار مبتلا به بیماری پارکینسون در جویدن، هضم و دفع غذا مشکل دارد باید غذایی را برای بیمار فراهم کند که بیمار با سوء تغذیه روبرو نشود