اصول نگهداری سالمند در منزل

اصول نگهداری سالمند در منزل شامل جنبه های مختلفی در نگهداری و مراقبت سالم و مفید از این قشر عظیم و آسیب پذیر در جامعه می باشد. این اصول در زمینه های مختلف فیزیکی، روانی، تغذیه، بهداشت و … مسائل و نکات مختلفی را در برمی گیرد. در این مقاله می خواهیم با آشنایی ابتدایی با سالمندان و مشکلات آنها، به بررسی این اصول در نگهداری سالم و مفید از سالمندان و سالخوردگان بپردازیم.

سالمندان

معمولاً “سالمندان” انسان هایی هستند که سن زمانی آنها از ۶۵ سال به بالا تعریف شده است ، همچنین این افراد در سنین ۶۵ تا ۷۴ سال در دسته بندی “سالمندان اولیه” و افراد بالای ۷۵ سال “سالمندان سالخورده ” تعریف می شوند.

در مورد این قشر در جامعه باید بدانید که افراد مسن اغلب توانایی احیا کننده (بهبودی) محدودی دارند و نسبت به بقیه افراد، سالمندان مستعد ابتلا به بیماری، سندروم، صدمات و بیماری های گوناگونی هستند. مطالعه پزشکی روند پیری را gerontology می نامند و مطالعه بیماری هایی که افراد سالخورده را تحت تأثیر قرار می دهد ، geriatrics نامیده می شود. همچنین باید گفت سالمندان با سایر مسائل اجتماعی مانند بازنشستگی، تنهایی و سن گرایی روبرو هستند.

جالب است بدانید که ۸٫۳ درصد از جمعیت ایران در گروه سالمندان قرار دارند که اگر ایران را ۸۳ میلیون نفر در نظر بگیریم، ۸٫۳ درصد از آن می شود ۶٫۸۸۹ میلیون نفر که جمعیت بسیار قابل توجهی است.

مشکلات سالمندان

از آنجایی که مقاله ما در مورد اصول نگهداری سالمند می باشد، باید گفت یکی از اصول نگهداری سالمند در منزل یا مراقبت سالمند در منزل درک مشکلاتی است که انسان ها وقتی به این قشر از جامعه وارد می شوند، با آن ها درگیر می شوند. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

فقر: در حالی که نرخ فقر سالمندان روند بهبود را برای دهه ها نشان می داد ، اما با ایجاد مشکلات اقتصادی در جهان به خصوص در ایران که وضعیت ناپایداری دارد، مشکلات بسیاری گریبانگیر سالمندان شده است. حتی افرادی که روی بازنشستگی خود برنامه ریزی کرده بودند ، خود را در معرض خطر فقر می بینند.
سوء استفاده و بدرفتاری نیز از دیگر مشکلات سالمندان است.
سن گرایی: سن گرایی غالبا در جامعه نسبت به افراد مسن بروز می کند. سن گرایی بدان معناست که ما غالب مشکلات، عقب ماندگی ها و ناموفقیت های خود را به گردن افرادی می اندازیم که مسن تر هستند. به عنوان مثال ممکن است جوانان در هنگام رانندگی افراد مسن را تحت سرزنش قرار دهند چرا که آنها فکر می کنند افراد مسن نمی توانند به درستی وظایف خود را انجام دهند. به همین دلیل باید به این نکته توجه کرد که وقتی سن گرایی در محیط کار ، مراقبت های بهداشتی و مراکز کمک به زندگی منعکس شود ، اثرات تبعیض می تواند شدیدتر باشد. سن گرفتگی می تواند افراد مسن را از ترس از دست دادن شغل ، احساس مرخصی توسط پزشک یا احساس کمبود قدرت و کنترل در شرایط زندگی روزمره خود ترغیب کند.
یکی دیگر از مهم ترین مشکلات سالمندان، مشکلات جسمانی است که می خواهیم در ادامه مقاله اصول نگهداری سالمند در منزل به آن بپردازیم.

مشکلات سلامت روحی و فیزیکی سالمندان

با اینکه ممکن است بنظر برسد که افراد مسن از نظر سلامت جسمی و روحی وضعیت خوبی دارند، اما با این حال ، اثرات بیولوژیکی پیری منجر به مشکلات سلامت جسمی و روانی در میان افراد سالخورده نسبت به گروههای سنی جوانتر می شود.

با افزایش سن ، ماهیچه ها و استخوان ها ضعیف می شوند ، بینایی و شنوایی رفته رفته از دست می رود و تحرک افراد محدود می شود. سالمندان همچنین از زوال عقل رنج می برند ، از جمله بیماری آلزایمر ، که حدود ۱۰ درصد از افراد بالای ۶۵ سال را مبتلا می کند و به ۳۲ درصد از افراد ۸۵ و بالاتر افزایش می یابد. به دلیل شرایط جسمی یا روحی و روانی باید به این نکته توجه داشت که تقریباً دو سوم افراد ۶۵ ساله یا بالاتر به حداقل در یک فعالیت از فعالیت های “زندگی روزمره” مانند حمام کردن یا تهیه غذا نیاز به کمک دارند.

کاهش سلامت می تواند برای بسیاری از افراد مسن دشوار باشد ، زیرا آنها تعجب می کنند و رفته رفته به این درک می رسند که کارهایی که در زمان های گذشته قادر به انجام آنها بودند را نمی توانند به طور کامل و صحیح انجام دهند و این باعث از از دست دادن استقلال و ایجاد حس ترس در آنها می شود.

اصول نگهداری سالمند در منزل

با این توصیفات حال به بحث اصول نگهداری سالمند در منزل می رسیم. از آنجایی که سالمندان قشر آسیب پذیری هستند و نیاز به مراقبت های خاص خودشان را به خصوص در منزل دارند، لازم است در نگهداری و مراقبت از سالمندان در منزل به اصول و نکات مهمی توجه شود که این اصول نگهداری سالمند در منزل عبارتند از:

در ارائه خدمات نگهداری به سالمندان رعایت رژیم متعادل و مفید برای سالمندان از مهم ترین نکات نگهداری از سالمندان می باشد. رژیم غذایی باید بتواند در حفظ و احیای سلامت سالمندان که این قابلیت در آنها به شدت ضعیف شده است، مفید و موثر باشد. همچنین نکته دیگری که باید در این اصل توجه شود، تامین غذای نرم و قابل بلعیدن برای سالمندان است که در موارد خاصی نیز باید برای تامین نیاز مواد مغذی از راه های دیگری استفاده شود.
توجه به تامین نیازهای اساسی سالمندان یکی دیگر از اصول نگهداری سالمند در منزل است. سالمند باید علاوه بر بهره مندی از رژیم غذایی سالم، از نوشیدن مایعات به خصوص مصرف هشت لیوان آب در منزل و دیگر مایعات مفید مانند شیر، آب میوه، قهوه بدون کافئین، نوشیدنی های غیرالکلی، چای و … نیز بهره مند شود.
از دیگر اصول نگهداری سالمندان در منزل همچنین باید به موار زیر نیز اشاره نمود:
کمک به نظافت شخصی و گرفتن طهارت از دیگر اصول مراقبت از سالمند در منزل است. همانطور که گفتیم، سالمندان با افزایش سن، برخی از قابلیت های خود را انجام “فعالیت های روزانه” از دست می دهند که به همین خاطر بسیار مهم است تا در رفع این نیازها ابتدا بسیار توجه شود و در ثانی این نیازها هر روزه و به طور کامل رفع شود. این نیازها می توانند کمک به استحمام سالمند، گرفتن طهارت و … باشد.
رسیدگی به بهداشت دهان و دندان نیز از دیگر موارد مهم در بخش نظافت شخصی است که با توجه به معضلات زیادی که برای دندان ها در این دوره سنی پدید می آید، لازم است به آن توجه شود.
کمک به تحرک سالمندان از دیگر اصول نگهداری سالمند در منزل است. تحرک و ورزش در سالمندان مقوله ای مهم است که باید در این دوره حساس با به کارگیری از روش های موثر انجام شود. از آنجایی که هیچ اکسیر و قرصی نمی تواند روند ورزش و سلامتی سالمندان را تضمین کند به غیر از ورزش و تغذیه سالم، بنابراین کمک به تحرک سالمندان که باید پیاده روی در حدود ۳۰ الی ۴۵ دقیقه در روز برای آنها باشد، مقوله ای مهم در نگهداری از آنها است.
همچنین مصرف به موقع داروها یکی دیگر از مواردی است که باید حتما در مراقبت سالم از سالمند به آن توجه شود.

مقوله مهم در نگهداری سالمند در منزل

مقوله مهم دیگری که باید در بحث اصول نگهداری سالمند در منزل به آن توجه داشت، بحث انتخاب پرستار یا کسی است که وظیفه نگهداری از سالمندان را بر عهده می گیرد. بسیار مهم است در صورتی که قصد دارید از شرکت های خدمات اجتماعی یا جای دیگری، به استخدام افراد مراقب برای سالمندان بپردازید، از دانش و ویژگی های اخلاقی و شخصیتی آنها مطمئن شوید.

در واقع پرستاران برای نگهداری سالمند در منزل باید به صورت علمی و تخصصی در این زمینه، دوره های آموزشی را فراگرفته باشند. این دوره ها باید به پرستار مسائل مختلفی اعم از شناخت سالمندان، ویژگی ها و مشکلات آنها، وظایف آنها در نگهداری از سالمند و خانه داری، نحوه برخورد با سالمندان، نحوه برخورد با بیماری های سالمندان، فراگیری دوره های امداد اولیه مانند احیای قلبی و ریوی و … را آموخته باشد. در نهایت به طور خلاصه باید گفت پرستار سالمند باید فردی قوی از نظر فیزیکی و دلسوز و قابل اعتماد باشد.